نمایه

به حول و قوه الهی آغاز می‎کنیم این سلسله جلسات را با موضوع شرح آیات سوره مبارکه حجرات و در قالب استیس‎های صوتی توئیتر در خدمت عزیزان خواهیم بود و به امید خدا هر هفته یک جلسه درباره آیات قرآنی با هم گفتگو خواهیم کرد و عنوان این سلسله جلسات را قرار آسمانی در نظر گرفتیم تا یک وعده و قرار و دورهمی معنوی و قرآنی و معرفتی باشد برای ما تا بتوانیم از فضای مجازی در راستای رشد خودمان استفاده بهتری را ببریم.

خوب موضوع صحبت سوره مبارکه حجرات است، سوره حجرات را یک مشخصات کلی در ابتدای بحث درباره آن بیان بکنیم اینکه این سوره، چهل و نهمین سوره به ترتیب مصحف شریف است و شامل 18 آیه و در جزء 26 قرآن وارد شده است.

سوره، سوره مدنی است و به ترتیب نزولش صد و هفتمین سوره مبارکه قرآن است و شامل 353 کلمه و 1533 هم حرف است. نام این سوره که حجرات است حالا درباره اینکه به چه معنایی است اقوالی وجود دارد که یک قولش این است که جمع حجره است به معنای اتاق که در آیه چهارم به آن اشاره شده است«مِنْ وَراءِ الْحُجُرات‏»، و حجره که به معنای اتاق بوده منظور از آن اتاق‎هایی بوده که در نزدیکی مسجد النبی، حول مسجدالنبی جدا جدا برای زندگی و استقرار همسران پیامبر درست شده بوده است. یک‌جوری این حجره‎ها حریم پیامبر محسوب می‎شده است، یعنی در میان هر کدام از این حجره‎ها بانویی از بانوان پیامبر استقرار داشته و زندگی می‏کرده و به نحوی حریم پیامبر محسوب می‏شده است و این سوره مبارکه محورش را بر اساس این نام قرار دادند چون این سوره در حقیقت سوره آداب است، سوره اخلاق است. در این سوره سه تا محور مورد بررسی قرار گرفته است و درباره آن آیه دارد که هر سه هم به آداب مربوط است؛ آداب ارتباط با خدا، آداب ارتباط با پیامبر و آداب ارتباط مؤمنین با همدیگر؛ این سه دسته از آیات محور آیات سوره مبارکه حجرات هستند.

آداب با حریم ارتباط کاملاً پر رنگی دارد، یعنی در وهله اول با محور قرار دادن پیامبر خدای متعال دارد به مؤمنین آداب مراعات حریم پیامبر را بیان می‎کند، این محور کلی سوره حجرات است. آیات مهمی توی این سوره هجده آیه‏ای آمده است، از جمله: آیه اخوت، آیه نبأ، آیه غیبت، آیه معروف «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُم‏»و امثالهم. اینها آیاتی هستند که آمده است و درباره ثواب قرائت این سوره هم روایاتی داریم که اهمیت زیادی برای تلاوت این سوره قائل شده‏اند؛ تو این سوره درباره مسائل اخلاقی صحبت شده است. درباره سوء ظن، درباره تجسّس، درباره غیبت و امثالهم آیاتی داریم که گفتگو کرده و نکاتی را بیان کرده است. خوب بپردازیم حالا به آیات و بر محور آیه‎ها جلو برویم: أعوذ بالله من الشّیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم، «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمیعٌ عَلیم»‏.

اجازه بدهید این پنج آیه را من یک بار تلاوت کنم، حالا ان‏ شاء الله در ادامه سلسله جلسات به یک ریتم و به یک منوالی خواهیم رسید، حالا این جلسه، جلسه اول است، ببخشید اگر حالا ما در مدل و فرم ارائه هنوز به آن مدلی که مطلوب ما است نرسیدیم، من این آیات را یک بار با ترتیل بخوانم، پنج آیه‎ای که می‏خواهیم در مورد آن صحبت بکنیم:

أعوذ بالله من الشّیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم، «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمیعٌ عَلیم‏(1) یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَرْفَعُوا أَصْواتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمالُکُمْ وَ أَنْتُمْ لا تَشْعُرُون(2) إِنَّ الَّذینَ یَغُضُّونَ أَصْواتَهُمْ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ أُولئِکَ الَّذینَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوى‏ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظیم‏(3) إِنَّ الَّذینَ یُنادُونَکَ مِنْ وَراءِ الْحُجُراتِ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْقِلُون‏(4) وَ لَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّى تَخْرُجَ إِلَیْهِمْ لَکانَ خَیْراً لَهُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیم‏(5)

خوب این آیات را یکبار 5 آیه اول را با هم تلاوت کردیم، آیه اول: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا»، ای کسانی که ایمان آورده‎اید، ای اهل ایمان! «لا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ»، پیشی نگیرید از خدا و از پیغمبر خدا، «وَ اتَّقُوا اللَّهَ»، تقوای خداوند را مراعات کنید که «إِنَّ اللَّهَ سَمیعٌ عَلیم»، خداوند شنوا و داناست هم به حرف شما و هم به عمل شما اشراف دارد.

ببینید بحث چی است؟ بحث تقدم نگرفتن بر پیغمبر است، جالب است که در همان صدر اسلام این مباحث مطرح بوده، یعنی در همان اول که پیغمبر مسیر نورانی اسلام را بنیان گذاشت هم کسانی بودند که از پیغمبر پیشی می‌گرفتند و مواردش را ذکر خواهیم کرد، کسانی بودند که به تعبیری خودشان را از پیغمبر مسلمان‎تر می‏دانستند یا نعوذ بالله عاقل‎تر و مدبّرتر می‏دانستند؛ بعد از پیغمبر که به وفور کسانی بودند که خودشان را از پیغمبر مقدم می‏دانستند، کسانی بودند که با وارد کردن موضوعاتی که در اسلام نبود و ما از آنها به عنوان بدعت یاد می‏کنیم از خودشان در دین دستکاری کردند، در دین اضافاتی را ایجاد کردند، چیزهایی را از دین کم کردند، این همه‎اش معنا و مصداق پیشی گرفتن بر خدا و بر پیامبر خداست و اینها همه مخالف آداب برخورد با خدا و آداب برخورد با رسول خداست!