ولید بن عتبه
آغاز
زندگی
ولید مرد سخنوری بود و در دستگاه بنی امیه نقش موثری داشت و از هواداران آن ها بود. ولید بن عتبه بن ابی سفیان از سال 57 حاکم مدینه بود. نقل شده در دوره حکومتش امام حسین با او اختلافی پیدا کرد و امام برای آشنا کردن مردم با احقاق حقوق خود و شکستن پایه ظلم به او فرمود: {اگر بر من اجحاف کنی به خدا سوگند در مسجد رسول خدا می ایستم و مردم را به آن پیمانی (پیمان فضول) که پدران و نیاکان آن ها بنیانگذاران آن بودند دعوت می کنم.} ولید بعد از این سخن ترسید و دست از اجحاف برداشت.
جنگ های فجار: عرب جاهلی تمام سال را با جنگ و غارت به سر می برد. فقط در چهار ماه از سال یعنی ماه های رجب، ذی القعده، ذی الحجه و محرم جنگ را تحریم کرده بودند و در این چهار ماه بازارهای تجاری خود مانند عکاظ، مجنه و ذی المجاز را باز می کردند و به کسب و کار می پرداختند. در طول تاریخ عرب تا پیش از واقعه کربلا چهار بار این حرمت شکسته شده بود و برخی قبایل در ماه های حرام با یکدیگر درگیر شده بودند. به این جنگ ها فجار از ریشه فجور گفته می شد. فجار مصدر باب مفاعله است به این معنا که هر دو طرف در فجور با هم شریک هستند. جنگ های فجار در بازه بیست ساله بعد از عام الفیل اتفاق افتاد و از جنگ های مشهور عرب جاهلی به شمار می رفت تا آن جا که گروهی از عرب آن را مبدا تاریخ خود قرار دادند و شعرای جاهلی اشعار زیادی درباره آن سرودند.
پیش از واقعه کربلا
بلافاصله بعد از مرگ معاویه بن ابی سفیان در 16 رجب سال 60 یزید بن معاویه طی نامه ای به ولید بن عتبه دستور داد مسئله بیعت را در مدینه مدیریت کند تا پیش از انتشار خبر مرگ معاویه اوضاع شهر تحت کنترل قرار بگیرد. همچنین به او دستور داد از امام حسین بیعت بگیرد و اگر نپذیرفت گردنش را بزند. امام حسین و عبدالله بن زبیر پیش از این از بیعت خودداری کرده بودند. ولید همان شب با مشورت مروان امام حسین، عبدالله بن زبیر و عبدالله بن عمر را در ساعتی نامتعارف به دارالاماره احضار کرد تا آنان را وادار به بیعت کند. به نقل والیری امام حسین همراه با یارانش به قصر رفت و مرگ معاویه را تسلیت گفت. اما بیعت پنهانی با یزید را به بهانه این که بیعت باید در ملا عام باشد دو روز به عقب انداخت و فرمود: {ای ولید تو دوست داری که من در مقابل مردم با تو بیعت کنم، پس صبر کن تا صبح شود تا ببینم چه می شود.} سپس در ادامه فرمود: {ای امیر! ما اهل بیت نبوت و سرچشمه رسالت و محل آمد و شد فرشتگانیم. همه نیکی ها از ما آغاز و به ما ختم می شود. یزید مردی است فاسد و شرابخوار که به ناحق خون می ریزد و اشاعه فساد می کند. شخصی چون من با فردی مانند او بیعت نکند. ما صبح می کنیم و شما هم می کنید. ما نظاره می کنیم شما هم نظاره کنید که کدامیک از ما به خلافت و بیعت سزاوارتر است.} ولید که تمایلی به تنش با امام حسین نداشت مخالفتی نکرد. اما مروان که می دانست اگر امام حسین از مجلس خارج شود دیگر نمی توان بدون جنگ به او دست پیدا کرد به ولید گفت یا امام حسین را تا وقتی که بیعت نکرده است بازداشت کن یا همان جا سریعا او را به قتل برسان. اما ولید به این پیشنهاد اعتنایی نکرد. به دلیل همین کوتاهی یزید او را احضار کرد و به خاطر بی کفایتی از حکومت مدینه عزل کرد و عمرو بن سعید را به جای او منصوب کرد. ولید را هم در شام به عنوان یکی از مشاوران خود به کار گرفت. یزید مجددا در سال 62 او را به عنوان حاکم مدینه منصوب نمود.
پس از واقعه کربلا
ولید بر اثر بیماری طاعون مرد.